Yıllık Kişi Başına Çay Tüketimi En Yüksek Ülkeler, KG
Dünyada Çay Tüketimi: Türkiye Zirvede
Çay, dünyanın en çok tüketilen içeceği olarak öne çıkmaktadır. 2016 yılı kişi başına çay tüketimi raporuna göre, Türkiye dünyada en çok çay içilen ülke olarak birinci sırada yer alırken, İrlanda ve Birleşik Krallık ikinci ve üçüncü sıraları paylaşmaktadır. Rusya ve Fas ise sırasıyla dördüncü ve beşinci sırada bulunmaktadır.
2022 yılı verilerine göre ise kişi başına düşen çay tüketiminde bazı ülkeler öne çıkmaktadır:
- Sri Lanka: 47,95 kg
- Arjantin: 27,15 kg
- Türkiye: 14,75 kg
- Paraguay: 14,2 kg
| Ülke | Kişi Başına Yıllık Tüketim, KG (2022) | |
| 1 | Sri Lanka | 47,95 |
| 2 | Arjantin | 27,15 |
| 3 | Türkiye | 14,75 |
| 4 | Paraguay | 14,20 |
| 5 | Vietnam | 10,20 |
| 6 | Çin | 10,20 |
| 7 | Malawi | 10,06 |
| 8 | Uruguay | 9,14 |
| 9 | Uganda | 6,89 |
| 10 | Mauritius | 4,70 |
| 11 | Hindistan | 4,19 |
| 12 | Burundi | 3,75 |
| 13 | Zimbabve | 3,73 |
| 14 | Nepal | 3,63 |
| 15 | Mauritania | 3,49 |
| 16 | Myanmar | 2,88 |
| 17 | Japonya | 2,82 |
| 18 | Libya | 2,63 |
| 19 | Brezilya | 2,63 |
| 20 | Bangladeş | 2,52 |
| 21 | Gambia | 2,28 |
| 22 | Fas | 2,17 |
| 23 | Hong Kong | 2,14 |
| 24 | Endonezya | 2,14 |
| 25 | Laos | 1,98 |
| 26 | Maldivler | 1,91 |
| 27 | Malta | 1,89 |
| 28 | Tanzanya | 1,85 |
| 29 | Kuveyt | 1,74 |
| 30 | İran | 1,68 |
| 31 | Tayland | 1,62 |
| 32 | Kırgızistan | 1,58 |
| 33 | İrlanda | 1,57 |
| 34 | Irak | 1,54 |
| 35 | Umman | 1,48 |
| 36 | Birleşik Krallık | 1,47 |
| 37 | Makao | 1,42 |
| 38 | Tayvan | 1,41 |
| 39 | Katar | 1,38 |
| 40 | Azerbaycan | 1,36 |
| 41 | Bahreyn | 1,30 |
| 42 | Kazakistan | 1,30 |
| 43 | Şili | 1,28 |
| 44 | Malezya | 1,15 |
| 45 | Gana | 1,15 |
| 46 | Suriye | 1,11 |
| 47 | Fiji | 1,09 |
| 48 | Suudi Arabistan | 1,06 |
| 49 | Pakistan | 1,00 |
| 50 | Mali | 1,00 |
| 51 | Rusya | 0,89 |
| 52 | Özbekistan | 0,89 |
| 53 | Moğalistan | 0,89 |
| 54 | Lesotho | 0,87 |
| 55 | Mısır | 0,83 |
| 56 | Eswatini | 0,82 |
| 57 | Botswana | 0,82 |
| 58 | Gürcistan | 0,79 |
| 59 | Birleşik Arap Emirlikleri | 0,78 |
| 60 | Arnavutluk | 0,71 |
| 61 | Senegal | 0,62 |
| 62 | Tacikistan | 0,59 |
| 63 | Türkmenistan | 0,55 |
| 64 | Yemen | 0,55 |
| 65 | Kuzey Makedonya | 0,54 |
| 66 | Kamerun | 0,54 |
| 67 | Avustralya | 0,53 |
| 68 | Letonya | 0,53 |
| 69 | Lübnan | 0,52 |
| 70 | Danimarka | 0,51 |
| 71 | Hollanda | 0,50 |
| 72 | Tunus | 0,50 |
| 73 | Papua Yeni Gine | 0,49 |
| 74 | ABD | 0,49 |
| 75 | Polonya | 0,47 |
| 76 | Avusturya | 0,44 |
| 77 | Belarus | 0,44 |
| 78 | Sudan | 0,43 |
| 79 | Afganistan | 0,42 |
| 80 | Gabon | 0,41 |
| 81 | Yeni Zelanda | 0,39 |
| 82 | Kanada | 0,39 |
| 83 | Portekiz | 0,38 |
| 84 | İsveç | 0,38 |
| 85 | Almanya | 0,36 |
| 86 | Gine | 0,36 |
| 87 | Ürdün | 0,36 |
| 88 | Litvanya | 0,35 |
| 89 | Ermenistan | 0,35 |
| 90 | Namibia | 0,35 |
| 91 | Moldova | 0,33 |
| 92 | Burkina Faso | 0,31 |
| 93 | Ukrayna | 0,29 |
| 94 | Cezayir | 0,29 |
| 95 | Çekya | 0,28 |
| 96 | Nijer | 0,28 |
| 97 | Güney Afrika | 0,27 |
| 98 | Fransa | 0,26 |
| 99 | Bolivya | 0,25 |
| 100 | İsviçre | 0,23 |
| 101 | Somali | 0,22 |
| 102 | İsrail | 0,22 |
| 103 | Kosta Rika | 0,20 |
| 104 | Yunanistan | 0,19 |
| 105 | Norveç | 0,18 |
| 106 | Slovakya | 0,18 |
| 107 | Finlandiya | 0,18 |
| 108 | Belçika | 0,17 |
| 109 | İspanya | 0,17 |
| 110 | El Salvador | 0,16 |
| 111 | Bulgaristan | 0,15 |
| 112 | Fildişi Sahili | 0,13 |
| 113 | İtalya | 0,12 |
| 114 | Çad | 0,11 |
| 115 | Romanya | 0,10 |
| 116 | Macaristan | 0,10 |
| 117 | Zambiya | 0,10 |
| 118 | Güney Sudan | 0,09 |
| 119 | Peru | 0,09 |
| 120 | Filipinler | 0,08 |
| 121 | Etiyopya | 0,07 |
| 122 | Mozambik | 0,06 |
| 123 | Kamboçya | 0,06 |
| 124 | Güney Kore | 0,06 |
| 125 | Ekvador | 0,06 |
| 126 | Guetemala | 0,06 |
| 127 | Nijerya | 0,03 |
| 128 | D. Kongo Cumhuriyeti | 0,03 |
| 129 | Angola | 0,03 |
| 130 | Kolombiya | 0,02 |
| 131 | Meksika | 0,01 |
| Kaynak | FAO |
Türkiye’de Çay Kültürü ve Tüketim Alışkanlıkları
Türkiye, kişi başına yıllık 1.300 fincan (yaklaşık 3,16 kg) çay tüketimiyle dünyada lider konumdadır. Bu, günlük 3-4 fincana denk gelirken, özellikle kış aylarında bu sayı günde 10 fincana kadar çıkabilmektedir.
Çay, Türk kültüründe yalnızca bir içecek değil, aynı zamanda sosyal hayatın vazgeçilmez bir parçasıdır. Evlerde, kafelerde, kıraathanelerde ve sosyal toplantılarda çay tüketimi oldukça yaygındır. Düğünlerden cenazelere, misafir ağırlamadan gündelik buluşmalara kadar çay, bir hoş geldin içeceği olarak sıklıkla sunulur.
Türkiye’de en yaygın çay türü siyah çaydır. Ancak kuşburnu çayı ve ıhlamur çayı gibi diğer bitki çayları da son yıllarda popülerlik kazanmaktadır.
Diğer Ülkelerde Çay Kültürü
İrlanda:
Ülkede genellikle dökme siyah çay tüketilir ve çay içme alışkanlığı 200 yıldan fazladır devam etmektedir. Çay, başlangıçta İngilizler tarafından zenginlere yönelik bir içecek olarak tanıtılmış olsa da zamanla tüm halkın tüketimine sunulmuş ve yaygın bir alışkanlık haline gelmiştir.
Birleşik Krallık:
Çay, 1650’lerde Hollandalılar tarafından İngiltere’ye getirilmiş ve başlangıçta yalnızca kraliyet ailesi tarafından tüketilmiştir. Yüksek vergiler nedeniyle çay kaçakçılığı artmış, ancak 1783 yılında çay vergilerinin düşürülmesiyle çay halkın her kesimine yayılmıştır. Bugün, İngiltere’de siyah çay, Earl Grey, papatya çayı ve nane çayı gibi birçok farklı çay türü tüketilmektedir.
Rusya:
Çay, 1630’larda Çin ile kurulan ticaret ilişkileri sayesinde Rusya’ya girmiştir. Günümüzde Ruslar, çayı gün boyu içmeyi sever ve genellikle tatlı, güçlü bir şekilde, limon, nane ya da meyve reçeliyle tüketirler.
Çay ve Kültür: Türkiye’nin Öncü Rolü
Çay, Türkiye’de sadece bir içecek değil, aynı zamanda misafirperverliğin ve kültürel bağların simgesi olarak kabul edilir. Her bir fincan çay, sıcak bir sohbetin ve dostluğun eşlikçisi olmaya devam etmektedir.
